۲۳
مهر
مراقبت از کودک بیمار : درجه حرارت
مراقبت از کودک بیمار : درجه حرارت
در کودکان، دمای طبیعی بدن بین ۳۶ درجه تا ۳۷ درجه متغیر میباشد. درجه حرارت بالاتر از ۳۷.۵ عنوان تب در نظر گرفته میشود. هیپوترمی به شرایطی گفته میشود که دمای بدن کودک پایین تر از ۳۵ درجه قرار گیرد. درجه حرارت بدن معمولاً به چگونگی فعالیت کودک و ساعات مختلف روز بستگی دارد. در هنگام صبح درجه حرارت در پایین ترین حد خود قرار میگیرد زیرا در طول خواب فعالیت عضلات کم میشود و در اواخر بعداز ظهر پس از فعالیت روزانه به بالاترین حد خود میرسد. اولین شاخص شما برای آگاهی از تب کودک معمولاً پیشانی داغ او میباشد. برای اطمینان از صحت برداشتتان باید دمای بدن کودک را با دما سنج اندازه گیری کنید. از آنجائیکه مرکز کنترل درجه حرارت در مغز نوزادان کامل نشده است، در جه حرارت آنها سریعتر از بزرگسالان بالا میرود . وقتی متوجه وجود تب در فرزند خود شدید باید بعد از ۲۰ دقیقه مجدداً دمای بدن او را کنترل کنید. گاهی فقط یک تغییر ناگهانی گذاری می باشد. نباید برای بیمار بودن یا نبودن کودک فقط به دمای بدن او توجه داشته باشید. گاهی کودکان با وجود تب شدید کاملاً سالم هستند و گاه با وجود بیماری وخیم تب ندارند.
دماسنجها:
سه نوع دماسنج اصلی وجود دارد – دما سنج جیوهای دیجیتال و کریستال مایع
دماسنجهای جیوهای دقیق ترین ارزیابی درجه حرارت را در اختیار ما میگذارند. از شیشه ساخته میشوند و با انبساط جیوه و بالا رفتن آن در لوله شیشهای درجه حرارت را نشان میدهند. دو روش مختلف برای استفاده از دماسنجهای جیوهای در کودکان وجود دارد: در کودکان خردسال دماسنج را زیر بغل کودک جای میدهند. از شش یا هفت سالگی که کودک به سنی میرسد که میتوانید به او اعتماد کنید که دماسنج را گاز نمیگیرد میتوانید دما سنج را در دهان او بگذارید.
برای خواندن دماسنجهای جیوهای ، آنرا بین انگشت شست و اشاره خود نگه داشته و آنرا بگردانید تا جایی که خط جیوه را روی صفحه مندرج پیدا کنید.
دماسنجهای دیجیتال : روش استفاده آسانی دارند و برای کودکان در تمام سنین مناسب میباشند. برای استفاده از طریق دهان نسبت به دماسنجهای خاص جیوهای امنیت بیشتری دارند. زیرا غیر قابل شکستن می باشند. دماسنجهای دیجیتال با باطری کار میکنند و به همین خاطر باید همیشه باطری اضافی در دسترس داشته باشید.
دماسنجهای کریستال مایع ، دارای صفحه حساس به حرارت در یک طرف و یک صفحه شماره دار در طرف دیگر می باشند وقتی قسمت حساس روی پیشانی قرار میگیرد شماره (درجه حرارت کودک) روشن میشود. دماسنجهای کریستال مایع دقت دماسنجهای جیوهای یا دیجیتال را ندارد ولی امن و سهل الاستفاده میباشند.
اصول اندازه گیری درجه حرارت
نباید بلافاصله بعد از دویدن کودک دمای بدن او را اندازه گیری کنید.
- هیچگاه کودک را با دماسنج درون دهانش تنها نگذارید
- اگر حادثه اتفاق افتاد و دماسنج جیوهای در دهان کودک شکست قطعات شیشه را فوراً و به دقت از دهان او خارج کنید. جیوه تمایلی به خروج از مخزن خود ندارد ولی اگر چنین اتفاقی افتاد باید از کودک بخواهید تا حد امکان آن را از دهانش بیرون بریزد با یک دستمال کاغذی تمام ریزههای جیوه را از دهان او جمع کنید. اگر فرزندتان جیوه بلعید به پزشک اطلاع دهید.
- اطمینان داشته باشید که هیچ شکافی روی مخزن جیوه وجود ندارد. این وضعیت روی خواندن دماسنج تاثیر میگذارد
- اگر دماسنج شکست فوراً آن را دور بیاندازید.
درمان افزایش دمای بدن
افزایش درجه حرارت همزمان با بروز بیماری، روش بدن برای واکنش در برابر عفونتها می باشد و علامت صف آرایی سیستم دفاعی بدن در برابر عفونت میباشد. اگر درجه حرارت بدن فرزندتان بلا باشد، کودک شدیداً آزرده و ناراحت میشود. بنابراین پایین آوردن دمای بدن او اهمیت پیدا میکند. به این منظور لباسهای کودک را از تن او بیرون آورید و پتوی روی او را نیز کنار بزنید و فقط او را با یک ملافه کتانی بپوشانید اگر دمای بدن او به بالاتر از ۳۹ درجه افزایش پیدا کند، کودک با یک تیشرت آستین کوتاه و شلوارک و یا زیر پوش و پوشک احساس راحتی بیشتری نسبت به داشتن پوشش بیشتر خواهند کرد.
اگر درجه حرارت کودکتان برای مدت بیشتر از نیم ساعت بالای ۳۹ درجه بماند و کم کردن پتوها و رواندازهای او نیز کمکی نکند سعی کنید با اسفنج آغشته به آب ولرم دمای بدن او را پایین بیاورید. برای اینکار از بالای سر کودک شروع کنید و بعد تمام بدن را اسفنج بکشید.
موثرترین روش کاهش تب در فرزندان ، دارو درمانی میباشد. احتمالاً پاراستامول برای کودکان بهترین دارو میباشد. زیرا عوارض جانبی کمی دارد. ضمناً یکی از فواید آن در دسترس بودن این دارو به شکل مایع است که خوراندن آن به بچههای کوچک آسانتر است. این دارو را نباید بدون مشورت با پزشک بیشتر از ۲ روز به کودک بدهید.
استفاده از دماسنج های جیوهای و دیجیتال
همیشه بعد از استفاده از دماسنج آن را با آب سرد بشویید به هیچ وجه دماسنج را با آب داغ نشویید زیرا ممکن است سبب شکستن آن شود همیشه دماسنج را در قاب مخصوص آن و در مکانی قابل دسترسی قرار دهید.
روش زیر بغلی :
در صورت امکان برای این روش از دماسنج جیوهای استفاده کنید.
۱- دما سنجرا انتهای بالایی نگهدارید و به شدت تکان دهید تا جیوه زیر درجه oc ۳۵ یا of۹۵قرار گیرد. کودک را روی پای خود گذاشته و بنشینید بطوریکه رو در روی شما نباشد. دماسنج را در دست راست خود گرفته و بازوی چپ کوچک را بلند کنید تا زیر بغل او باز شود.
۲- دماسنج را در زیر بغل کودک قرار دهید و بازوی او را روی آن پایین بیاورید. بازوی کودک را به مدت ۲ دقیقه (یا طبق توصیه تولید کنند) در اینحالت نگاه دارید، بعد آن را برداشته و بخوانید.
توجه وقتی دماسنج را در زیر بغل کودک قرار میدهید درجه حرارتی که دماسنج نشان میدهد oc۶/۰یا ۱ درجه فارنهایت پایین تر از دمای واقعی بدن کودک را نشان خواهد داد.
(توضیح شکل )مخزن دماسنج را در زیر بغل کودک قرار دهید.
استفاده از دماسنج از طریق دهان:
در صورت امکان در این روش از دماسنجهای دیجیتال استفاده کنید.
- از کودک بخواهید تا دهانش را باز کرده و زبانش را بلند کند.
- از کودک بخواهید تا نوک زبانش را محکم به پشت دندانهای پیش تحتانی خود فشار دهد. اینکار دماسنج را در جای خود ثابت نگاه خواهد داشت. سپس از او بخواهید لبهایش را و نه دندانهایش را ببندد
- دماسنج را ۲ دقیقه (یا طبق توصیه سازنده آن) در دهان کودک بگذارید، بعد آن را برداشته و رقم روی صفحهرا بخوانید.
استفاده از دماسنجهای نواری کریستال مایع :
طرف حساس به حرارت دماسنج را به دقت روی پیشانی کودک قرار دهید. درجه حرارت در سمت بیرونی نوار روشن خواهد شد.
ترجمه و تالیف: علیرضا مرادی آورزمانی
